به نقل از «ایسنا»

«مصلای سبزوار» نماد ایمان و بالندگی  

تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۸۸۲۷۵

ایسنا/خراسان رضوی یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: مصلای سبزوار مجموعه معماری آجری با زیربنای ۲۴۲ متر است که با کاربری عبادی در شرق سبزوار و خارج از شهر ساخته شده و در مجاورت آن نماز جمعه و اعیاد برگزار می‌شده است.

رجبعلی لباف‌خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: «بیهق» از گذشته‌های دور ناحیه‌ای وسیع از خراسان و از مضافات ایالت نیشابور با مرکزیت خسروگرد بوده که بعدها سبزوار جایگزین خسروگرد شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی اضافه کرد: شهرستان سبزوار به لحاظ آب و هوای مساعد و موقعیت آن در مسیر «شاهراه بزرگ شرق» یا «راه ابریشم» همواره مورد توجه جهت اقامت بوده به گونه‌ای که در سرتاسر شهرستان سبزوار تاکنون بیش از ۹۰۰ محوطه، تپه و بنای تاریخی شناسایی و ۱۶۲ مورد از آن‌ها در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. از جمله آن‌ها می‌توان به تپه دامغانی اشاره کرد که زیستگاهی واقع در حاشیه شرقی شهر سبزوار و متعلق به دوران برنز است.

لباف‌خانیکی ادامه داد: شهر کنونی سبزوار از جمله شهرهای معدودی است که بر روی خرابه‌های شهر کهن سبزوار بنیان گرفته و گاه و بیگاه در بافت سنتی سبزوار بقایای معماری و آثاری در پی کندو کاو یا خاکبرداری ظاهر می‌شود. گذشته از آن در سبزوار بناهایی از گذشته بر جای مانده که «مصلای سبزوار» یکی از آن‌ها است.

این پژوهشگر خراسانی خاطرنشان کرد: مصلای سبزوار مجموعه معماری آجری با زیربنای ۲۴۲ متر مشتمل بر یک ایوان، برج‌هایی بر ۲ طرف ایوان و گنبدخانه‌ای در انتهای ایوان است که با کاربری عبادی در شرق سبزوار و خارج از شهر ساخته شده و در مجاورت آن نماز جمعه و اعیاد برگزار می‌شده است.

لباف‌خانیکی ادامه داد: هر مصلا در واقع به منزله یک محراب یا ماکتی از محراب بود که در مقیاس بسیار بزرگ در سمت قبله یک قطعه از زمین‌های اطراف شهر ساخته می‌شد تا از دور دست دیده شود و اهالی به سمت آن که در امتداد قبله بود به نماز می‌ایستادند.

وی گفت: ایوان بلند مصلای سبزوار دارای طاقی جناقی مستقر بر فراز ۲ پایه با نمای قاب‌بندی شده که قاب اولی از بالا و خط بامٍ ایوان که نیمه تمام و ظاهرا ریزش کرده است. در حال حاضر ۱۵متر از بلندای ایوان باقی مانده است. نمای اسپر ایوان ۲ طبقه به نظر می‌رسد، زیرا ۲ درگاهی عریض هم عرض با طاق جناقی و بلندای نابرابر بر روی همدیگر ساخته شده است.

لباف‌خانیکی افزود: بر ۲ سوی ایوان ۲ ستون نیم استوانه استقرار یافته که علاوه بر زیبایی و شکوهی که به بنا می‌داده، از رانش ایوان نیز پیشگیری کرده زیرا برای دیوارهای جانبی ایوان نقش پشتیبان ایفا می‌کرده‌اند.

وی عنوان کرد: گنبدخانه دارای پلان مربع و مانند دیگر چهارطاقی‌های ایران درگاهی‌هایی در چهار جهت دارد. قاعده مربع شکل فوقانی آن بنا را ۴ فیلگوش با چهار طاق‌نما از ۴ ضلعی به ۸ ضلعی تبدیل کرده و ساقه‌ای ۸ ضلعی برای استقرار قاعده دایره‌ای شکل گنبد  تدارک دیده‌اند. گنبد که از آجر به شیوه «خفته راسته» چیده شده، از نوع عرقچین بر فراز ساقه نشسته و تنها تزئینات داخلی بنا رسمی بندی‌های لچکی‌های ۲ طرف فیلگوش‌ها و طاق‌نماها است.

این باستان‌شناس خراسانی بیان کرد: ارتفاع تیزه گنبد تا کف، ۱۱متر است. در ضلع شمال غرب بنا پلکانی به بام منتهی می‌شود. اکنون مصلا در میانه زمینی هموار به وسعت یک هکتار در خیابان خواجه نظام‌الملک (شهدا)  قرار گرفته و حصاری بر گرد آن کشیده شده است.

لباف‌خانیکی تصریح کرد: اگر چه برخی احداث این بنا را به دوران صفوی نسبت داده و حتی معمار آن را «حاجی شجاع معمار اصفهانی» ذکر کرده‌اند، اما با توجه به شیوه ساخت و مشابهت آن با ایوان مسجد جامع ورامین و مسجد آق قلعه، می‌توان آن را از جمله بناهای قرن هشتم هجری قمری دانست.

وی یادآور شد: مصلای سبزوار در تاریخ ۲۷ دی ماه ۱۳۵۵ به شماره ۱۳۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: سبزوار خراسان را بشناسیم آثار تاریخی میراث فرهنگی گردشگري استانی اجتماعی دهه فجر استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی سیاسی استانی ورزشی زنجان استانی اجتماعی دهه فجر استانی اقتصادی استانی شهرستانها مصلای سبزوار لباف خانیکی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۸۸۲۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری اردوی جهادی در روستا‌های بخش روداب سبزوار

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان رضوی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار گفت: در این اردو که به همت مدیریت تعالی فرهنگی دانشگاه و با هدف ارائه خدمات درمانی، آموزشی و فرهنگی به روستاییان برگزار شد، دانشجویان داوطلب در بخش خدمات آموزشی و بهداشتی آموزش هایی، چون راه‌های پیشگیری از بیماری سالک، درمان شته، آموزش به مادران باردار، اهمیت جوانی جمعیت و بحث فرزند آوری را به مردم روستا ارائه دادند.

زحمتکش افزود: درحاشیه این اردو، گروه جهادی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار ضمن زیارت از مزار شهدا با خانواده شهید والامقام رضا دامرودی دیدار و ضمن ادای احترام به مقام شامخ این شهید با آنان گفتگو و از ایثار و فداکاری شهید تجلیل کردند.

مدیر تعالی فرهنگی دانشگاه نیز با قدردانی  از زحمات و تلاش‌های دانشجویان جهادگر، اعلام کرد که این اردو‌ها به طور مستمر در مناطق محروم شهرستان برگزار خواهد شد.